Odruch chwytania u dzieci pojawia się już w życiu płodowym w jedenastym tygodniu po zapłodnieniu. Polega on na tym, że dłoń Maluszka zaciska się gdy coś dotknie jej wewnętrznej strony. Z czasem odruch ten jednak zanika, by w ósmym tygodniu życia zniknąć w 100%. Wówczas dziecko rozwija umiejętność chwytania świadomego.
Jesteś świeżo upieczonym rodzicem i aż palisz się, żeby kupić grzechotkę swojemu Skarbowi, lecz nie wiesz w jakim wieku dziecko chwyta zabawki? W poniższym tekście znajdziesz odpowiedź na to pytanie. Ponadto, dowiesz się co nieco na temat odruchu chwytania u noworodków i niemowląt. Mamy nadzieję, że lektura artykułu będzie dla Ciebie pomocna!
Odruch chwytny - co to takiego?
Odruch chwytny to jeden z podstawowych odruchów niemowląt. Już w łonie matki rozwijają one tę umiejętność łapiąc za pępowinę i z umiejętnością tą przychodzą na świat. Z czasem jednak odruch chwytny ewoluuje i zmienia się z nieświadomego zaciskania rączki na przedmiotach w świadomą czynność, której celem jest utrzymanie grzechotki lub smakołyku.
Cechą noworodków jest kompletny brak panowania nad ruchem rąk. Dzieci bezwładnie nimi wymachują, a kiedy trafią na jakiś obiekt otwierają piąstkę, zaciskają na nim palce i puszczają. Dopiero z końcem drugiego miesiąca życia, gdy odruch chwytania zniknie dzieci rozpoczynają naukę panowania nad palcami dłoni, świadomego trzymania przedmiotów i koordynacji oko - ręka.
[products:3706,3640,3587]
Chwytanie odruchowe a świadome
Odruch chwytania u dzieci można więc podzielić na chwytanie odruchowe i świadome. To pierwsze można zaobserwować u noworodków i jeszcze nienarodzonych dzieci. Nie ma on nic wspólnego ze świadomym wyborem. Maleństwo robi to bezwiednie, choć jego uścisk jest bardzo silny. Ponadto, warto zaznaczyć, że nowonarodzone dziecko nie łączy tego co widzi z tym co chwyta.
Jeśli nie możesz doczekać się kiedy dziecko chwyci zabawkę bez wątpienia ucieszy Cię fakt, że już w trzecim miesiącu życia dziecko rozpoczyna chwytać przedmioty świadomie. Zamiast bezwładnie zaciskać palce na każdym obiekcie, które znajdzie się w pobliżu jego rączki, trzymiesięczne dziecko może już wybierać interesujące go przedmioty. Pamiętajmy jednak, że rozwój motoryki u dzieci to wyjątkowo złożony proces. Nim dziecko opanuje świadomy odruch chwytania zabawek wpierw musi poradzić sobie z opanowaniem mięśni szyi, pleców, ramion i tułowia. Niezwykle istotna jest również koordynacja oko-ręka.
Jak nauczyć dziecko chwytać zabawki?
Wielu rodziców nie może się doczekać kiedy dziecko chwyci za zabawkę i już w początkowej fazie życia wkładają mu grzechotkę do rączki, ze smutkiem patrząc, jak po chwili ją wyrzuca. Biorąc pod uwagę, że rozwój koordynacji u dzieci rozwija się powoli ów smutek jest zupełnie zbędny. Jest jednak coś co możemy zrobić, aby pobudzić rozwój koordynacji u naszego Maluszka i zachęcić go do łapania zabawek. Zapewniając mu odpowiednie bodźce możemy przyciągnąć uwagę dziecka i wspomóc rozwój ruchu gałki ocznej, co jest niezbędne w nauce świadomego chwytania. Najlepiej sprawdzi się kilka (nie za dużo!) kolorowych przedmiotów podwieszonych ok. 60 cm nad łóżeczkiem. Podążając za nimi wzrokiem Malec z czasem opanuje ruch gałki ocznej i zacznie świadomie wyciągać do nich ręce i chwytać wybrane przez siebie przedmioty.
[products:3574,3419,3411]
Odruch chwytania w pierwszych dwóch miesiącach życia dziecka
Rozwój dziecka w pierwszych miesiącach życia przebiega w niewyobrażalnie szybkim tempie. Bobas tuż po urodzeniu trzyma dłonie zaciśnięte w piąstki i otwiera je dopiero gdy w ich pobliżu znajdzie się jakiś przedmiot za który można chwycić. Wówczas otwiera je i z całą siłą zaciska na wybranym obiekcie. Z kolei już ośmiotygodniowe dziecko traci odruch chwytny, z którym przyszło na świat i płynnie porusza paluszkami kontrolując ich bezwiedne zaciskanie się w piąstki. Wówczas pojawiają się pierwsze próby chwytania wybranych obiektów i wkładania ich do buzi. Dekoracja zawieszone nad łóżeczkiem dziecka przestają być jedynie bodźcem służącym rozwojowi ruchu gałki ocznej, a stają się dla dziecka ciekawymi przedmiotami po które warto sięgać.
Chwytanie w 3.-6. miesiącu życia
Z czasem dziecko rozwija się doskonaląc nowe umiejętności, w tym również umiejętność chwytania. Jeśli zastanawiasz się kiedy dziecko trzyma grzechotkę to jest ten czas! Trzymiesięczne dziecko poznawszy już wcześniej swoje nowe umiejętności z chęcią z nich korzysta. Do tej pory było w stanie jedynie obracać głową na prawą i lewą stronę, lecz teraz jest w stanie utrzymać ją na wprost przez pewien czas. Z zainteresowaniem rozgląda się na boki i śmiało wyciąga rączki po najciekawsze przedmioty. Chwyciwszy je zaciska na nich palce i przyciąga do siebie. Podobnie czteromiesięczny Bobas z chęcią chwyta interesujące go zabawki i wymachuje nimi we wszystkie strony. Coraz lepiej kontroluje swoje ciało doskonaląc koordynację prawej i lewej strony. O odruchu chwytania nie ma już wówczas mowy. Ruchy Maluszka są coraz bardziej celowe, choć jeszcze daleka droga przed nim. Póki co manipulowanie przedmiotami wygląda dość niezdarnie, gdyż dziecko nie potrafi wyczuć ani szybkości, ani zakresu ruchów. Im dziecko jest starsze tym ma więcej siły i tym trudniej odebrać mu zabawkę. Półroczne dziecko może wręcz podczas wesołej zabawy w machanie zabawką nabić sobie guza!
[products:3418,3414,3364]
Odruch chwytania w 7.-12. miesiącach życia
Podczas, gdy pierwsza połowa pierwszego roku życia dziecka to doskonały moment na zabawy pobudzające koordynację wzrokowo-ruchową dziecka, jego druga połowa to znakomity moment na nauczenie Maluszka jak przekładać przedmioty z ręki do ręki i w jaki sposób trzymać dwa przedmioty w obu rączkach naraz. Warto wówczas zachęcać dziecko do jedzenia chrupek naprzemiennie, raz prawą, raz lewą rączką. Ok. w 8.-9. miesiącu życia dziecko coraz precyzyjniej chwyta za przedmioty i potrafi np. złapać za sznurek przyczepiony do samochodzika lub wkładać pojedyncze ziarna grochu do buzi.